de (eigen)aardigheden v/e dagje otavalo-san pablo

´s ochtends om half zeven gaat de wekker. Daarvoor ben ik al om 5.45 wakker geworden van de wekker van de vader (vader snoozed graag...en lang). De muren van mijn kamer houden een centimeter of 30 onder het plafond op. Dus ik hoor alles.
Én mijn kamer ligt beneden aan de straatkant. Dus als er iemand langsloopt en die laat en scheet, dan kan ik dat horen (dit is geen verzonnen voorbeeld). Ook de zwerfhondgevechten, de mensen die graag rond 4u ´s nachts reggaeton (niet de meest geinsprireerde muziekvorm) uit hun auto laten knallen, ook dit alles krijg ik mee. Kortom, ik lig eigenlijk middenin het ecuadoriaanse leven :-)
Om kwart voor zeven heb ik mezelf naar boven gesleept voor het ontbijt (een ochtendmens zal ik denk ik nooit worden :-). Een bakje yogurt, granola en een sapje door oma gemaakt. Die komt ze altijd met een grote glimlach brengen, want ze weet dat ik altijd eerst koffie ga drinken op de ´patio´. Omringd door 3 honden en 8 puppies (die met de dag schattiger worden), en als de kinderen laat voor school zijn met nog wat spaanse groeten vanaf de trap naar de voordeur, rook ik m´n sigaretje en drink ik een heerlijk bakkie oploskoffie. Jaja, ik ben in één van de beste koffielanden ter wereld en ik heb welgeteld 1x geen oploskoffie gedronken (en ik drink dagelijks koffie). Ze hebben het domweg nergens.

Na het ontbijt loop ik naar de bus. Ongeveer 10 minuutjes. Allerlei mensen zijn op weg naar hun werk, kinderen lopen in uniform naar school, de winkeltjes rollen hun rolluiken omhoog, de vele (gekleurde en stinkende) stadsbussen rijden langs door de kleine straatjes en de wolken drijven langzaam over de bergen heen. Heel soms zie ik een besneeuwde piek tevoorschijn komen in het ochtendlicht, mooi!
Ik pak de bus op de pan american higway, waar een heuse bushalte is. Alle bussen hebben in de voorruit staan waar ze heengaan, dit moet je wel al een beetje weten, want tegen de tijd dat je het kan lezen zijn
ze je al zowat voorbijgeraasd. Zodra je gaat zitten bij de bushalte moet je opletten, want itt tot veel dingen hier gaat het in de bus om tijd besparen. Dus als de (hopelijk goede, anders zijn ze boos) bus aankomt moet je al gaan staan en je arm uitsteken en je hand naar de grond toe bewegen. Dan neemt ie een bocht richting bushalte en remt hard af en terwijl hij nog een beetje rijdt moet je al instappen, begeleid door een ´siga siga´ of ´sube sube´ en soms een ondersteunend handje onder je arm of oksel en vol gas rijdt de bus dan door. Het is hopen dat er een stoel in het begin vrij is, want daar wordt je door de vaart al vaak ingeslingerd (en anders hang je gezellig op schoot :-)
De bus rijdt ongeveer een kwartiertje met een sneltreinvaart (driedubbel inhalen, de auto voor je een beetje opduwen door er vlak achter te gaan rijden etc. etc. is hier heel gewoon) over de goede asfaltweg van de pan american. Onderweg pikt hij langs de weg vele mensen op. Heel hard afremmen, naar de berm toe sturen en heel hard roepen dat ze in moeten stappen. Kinderen worden meestal naar binnen geholpen, vanwege de hoge instap. Soms laten ze ook gewoon mensen staan die langs de weg seinen dat ze in willen stappen. De selectiecriteria hiervoor zijn me niet geheel duidelijk en ik vermoed eigenlijk totale willekeur.

De man die je naar binnen roept of aan 1 arm uit de bus naar buiten hangt en heel hard roept waar de bus heengaat (dit is denk ik omdat de bus te snel rijdt om te kunnen lezen waar hij heengaat), loopt ook door de bus om ´passaje´ te innen. Het is echt bijzonder dat hij elke keer weer weet wie er wel al betaald hebben en wie niet. En met zo´n hoeveelheid kleingeld in je handen blijven staan als de bus zo heftig remt is ook een kunst. Ik betaal per rit 25 ct. Dat hij mij niet vergeet snap ik, want ik val nogal op, aangezien ik altijd de enige blanke in de bus ben.
Ook springt deze man om de zoveel tijd al een gek de bus uit rent naar een muur waar een prikklok (achter tralies) ingemetseld zit, klokt iets af en rent als een idioot weer naar de bus die al rijdt en springt erin.
De versnellingen van de bus hebben het hier niet makkelijk!

De muziek (vaak reggaeton) in de bus staat zo hard dat ik m´n mp3 (daar kun je hier gewoon veilig mee in de bus zitten, Otavalo is een heel ontspannen stadje) niet altijd kan horen. Er zitten heel verschillende mensen in de bus. Mannen in pak, opgetutte vrouwen, oude mensen, stelletjes (en die zijn hier echt wee-ig klef), maar ook traditioneel geklede vrouwen met 2 kinderen aan de hand, een emmer met een doek eroverheen en een
kind op de rug gebonden met een doek. De vrouwen hebben een rok aan, met daaronder zwarte schoentjes met van een soort fluweel een stuk over de tenen, een hiel en een dun bandje over de voet heen. De rok verschilt, kan zwart zijn met een felgekleurde geweven stoffen riem, of de rok zelf is 1 effen felle kleur van heel fijn geplooide stof. De bloeses zijn altijd wit (hoe houden ze die hier wil, echt alles is hier vies) met prachtige gekleurde versieringen erop geborduurd. Om de nek dragen ze vele gouden kralenkettingen en in hun haar een lint met diverse kleuren. Vaak hebben ze 1 gekleurde doek om de schouders heenliggen. Soms hebben ze ook een hoedje op. Samen met de driehoek van het hoedje, de driehoek van de omslagdoek (met vlecht eroverheen) en de driehoek van de rok, krijg je het zo typische beeld van hier. Per durp verschillen de kleuren en hoedjes (kleur, vorm, hoedje met veer). De mannen zijn hier gekleed in een lichte broek en een (donkerblauwe) poncho. Hun zwarte haar in een lange vlecht op de rug en vaak een hoed op. Ook zijn er veel kindertjes die naar school gaan in de bus, soms al heel jong alleen in de bus. Dingen gaan hier wat anders dan in NL. En ook in de bus geldt de welbekende regel dat eigen ruimte een beetje een overgewaardeerd iets uit het westen is. De mensen zitten zowat op schoot of wringen zich door je heen de bus uit.
En waar je hier ook gaat, je ziet iedereen eten. En het liefst dingen met veel kleurstof en suiker. Er wordt veel ijs gegeten, maar ook koek, chips en gigantsich veel lollies waar je tanden en mond blauw of rood van wordt en met mierzoete kauwgom in het midden. Ik had pas een ijsje en m´n vingers hebben 2 dagen een gele kleur gehad van de kleurstof. En toen ik pas een yoghurtje kocht met in de deksel gesuikerde cornflakes, keek ik na het strooien van m´n flakes in het bakje raar op van de gele streep die door m´n aardbeienyoghurt liep, zat er zelfs tussen m´n (al zoete flakes) een felgekleurde kauwgombal. Hoe eet je dat dan?
Tijdens het eten wordt het raampje van de bus even een stukje open gedaan en het plastic naar buiten gegooid. Ondertussen rijden we in sneltreinvaart verder.
En dan ineens is daar Lago San Pablo, heel groot, het grootste natuurlijke meer van Ecuador. Soms met mistflarden erboven, soms helemaal zichtbaar. De grote bergen erachter deels in wolken gehuld en soms torent het topje weer boven de wolken uit. Onder de wolken de, in diverse kleuren groene vlakken van de landbouwveldjes, van net boven het meer tot hoog in de berg, met wiskundig rechte lijnen.

We verlaten de goede weg en gaan een klein weggetje op richting San Pablo. We rijden op een modderige stenen weg, met daarlangs de eindeloze maaisvelden, kleine huisjes, winkeltjes met een half hek ervoor waar overheen verkocht wordt en in de verte altijd de groene bergen. Het is hier zo groen en knapperig. Het eerste dorpje waar we doorheen rijden heeft kleine steile onverharde landweggetjes die vanaf de hoofdweg weet ik waar heengaan. Je ziet er altijd mensen op lopen met de meest grote pakken op hun rug gebonden. Soms als het maisranken zijn (dus in gewicht niet zo zwaar) is het pakket wel 2x zo groot als de persoon die het draagt (de mensen zijn hier vrij klein). Daarna als we san Pablo naderen weer wat meer verharde weg, maar met verkeersdrempels. Ietsje vaart minderen we wel, maar als je achterin zit vlieg je mooi een paar keer een stukje. En als het druk is (vaak), dan sta je, ook een heel avontuur.

Ik stap uit (¡siga siga!) bij de plaza van San Pablo en loop via een weggetje met kleine keitjes naar de school.
Het laatste stukje naar de school is onbestraat en als het geregend heeft, dan moet je omlopen want dan is er een enorme modderpoel. De hele weg naar school toe lopen er tientallen kindertjes in hetzelfde
uniform. Sommige zijn wel 2 uur onderweg om op school te komen (lopen en bus). Ze dragen rugzakken op hun rug die vaak net zo groot zijn als zijzelf. Het is hier zo moeilijk om leeftijden te schatten. Er zitten kinderen van 10 bij mij in de klas die net zo groot zijn als kinderen van 5 in Nederland.

Op school gebeurt er van alles. Zo komt er ineens in de les een verkoper binnen van kleine speelgoedjes, met een heel verhaal. Deze mag dan z´n verkooppraatje doen van de directeur, verkoopt wat sp(r)ul en gaat weer. Soms komt er een muziekjuf of een knutseljuf. Dit alles met enige willekeur. Niet voor alle lessen hebben alle kindertjes de werkboeken (theorieboeken hebben ze hier niet), dus de ene les loopt wat soepeler dan de andere. Ondertussen leer ik ook nog wat Quichua. Een taal waarin de o en e niet bestaan en dus veel problemen oplevert voor de kinderen die nu alles in het spaans moeten doen. Soms zitten we met z´n allen huilend in de klas, omdat er uien in de lunch zitten en onze klas zit boven het keukentje.
In de pauze doe ik allerlei spelletjes met kleine groepjes kinderen (stuk overzichtelijker dan 27 tegelijk :-).
En as dinsdag heb ik na m´n engelse lessen van de afgelopen weken een engelse wedstrijd. De 5 met de meeste punten verdienen een medaille en de rest krijgt een klein kadootje. Is meteen een beetje m´n afscheid, omdat ik 2 dagen eerder vertek, om nog een mooi gebied hier ´in de buurt´ (Intag) te kunnen bezichtigen en toch nog op tijd in Quito te zijn voor m´n vliegtuig naar Peru.
M´n spaans wordt steeds een beetje beter, al pik ik denk ik ook het accent van hier op en dat zal later nog wel grappig worden. De LL wordt hier anders uitgesproken en alles (nóg meer dan in Quito) wordt verkleind. Dus ´ahora =nu´ wordt, ´ahorita´ en dit echt met alles. Maar door al het spaans om me heen hoor ik mezelf soms iets zeggen en besef dat ik de werkwoorden dan op de goede manier in de verleden tijd heb gezegd (en in de goede persoon ook nog). Maar er zitten ook dagen tussen dat in mijn hoofd de afdeling taal een ATV heeft. Dan spreek ik uitsluitend ´spanglish´ of ´holañol´.

In de middag neem ik de bus weer terug om ´thuis´ te middageten. Onderweg kom ik de vuilniswagen tegen. Deze heeft een muziekje (dat net iets te langzaam afgespeeld wordt, ´op z´n cassetebandjes´ en wat me doet herinneren aan één of andere griezelfilm van stephen king). De auto die de gasflessen verkoopt heeft weer een ander muziekje, meer een soort opvolging van autoalarmen. Onderweg kom ik langs een winkel waar soms ineens dierenvellen buiten liggen, vreemd gezicht de 1e keer, zo´n koe zonder inhoud.
Thuis eten we soms met alle kids en papa en soms alleen de 2 betalende inwoners (er is een nieuwe amerikaanse man in huis gekomen). Het eten bestaat altijd uit sopa, seco (hoofdgerecht) en postre. De ene keer is dat een rijk groetensoepje (soms met een bak popcorn erbij!!!, dat gooien ze hier in de soep, mmmmm en soms tostada´s, ook mais voor in de soep, maar dan knapperig gebakken), heerlijk gekruide kip met groenten en (bijna) altijd rijst en soms als toetje zelfgebakken taart. De andere keer is het
een onduidelijk soepje met veel vermicelli-achtig spul, een seco van 2 stukjes gefrituurde banaan en zompige
noedels met niets en een stukje brood en thee als toetje. Misschien ligt het aan de uitbetaaldag op werk van vader, ik weet het niet. Wel schattig, ik krijg al wat minder rijst van oma, dan de rest, want ik moet eerlijk zeggen, na 2 maanden hier, ik kan geen rijst meer zien..... De gebakken bananen daarentegen mmmmmmmmm!
Wat wel heel constant is is een vruchtensapje bij het ontbijt, elke dag dezelfde, een vrucht die een beetje romig is en dikkig (tomates de arboles). En ook ´s middags is er altijd een sapje. Deze is altijd van
andere vruchten , zoals maracuja, piña, mora, pepino´s, sandía (en een enorme berg suiker). Dat is echt zo fijn hier in ecuador, de enorme hoeveelheden fruit en de waanzinnige sapjes die ze daarvan produceren.

In de middag is er tijd voor van alles. Over de markt struinen (oh oh weer een mooie tas gekocht), de bergen in om te boomerangen met Jorge Luis (ik mag niet meer gooien nadat we woensdag de boomerang pas na een half uur teruggevonden hadden in een maisveld :-), internetten, naar andere dorpjes, naar de waterval. Of zoals de laatste 2 dagen, in bed. Want ik was ziek. Ik heb 20 uur achter elkaar geslapen en een dag school gemist. Vandaag voel ik me wel wat beter, maar de geplande wandeling van 6 uur laat ik morgen maar schieten.
Ziek zijn en niet in je eigen bed kunnen liggen is heeeeeeeel stom! Maar goed, gelukkig voel ik me al een stuk beter, ga ik vanmiddag nog maar eens een dutje doen en hopelijk kan ik dan vanavond met Jimmy naar het traditionele Otavaloñese concert dat op het grote plein gegeven wordt. Het is tenslotte mijn laatste weekeinde hier. Want volgend weekeinde zit ik een paar uur van Otavalo vandaan in een nevelwoud (tsja als je toch ´in de buurt bent´.......).

Iedereen bedankt voor alle leuke en lieve mails. En gefeliciteerd met verkochte huizen, zwangerschappen en natuurlijk de verjaardagen!

Liefs
sje